Türkiye'nin tek çöl iklimine sahip bölgesi Konya Karapınar'da inşa edilen bu tesis 1.350 MWp'lik kapasitesiyle Avrupa'nın en büyük enerji santrali olma özelliğini taşır. Bu tesis sadece bir enerji santrali değil aynı zamanda Merkezi Kontrol Binası aracılığıyla sürdürülebilir enerji teknolojilerini temsil eden çevreci bir tasarım.

Bilgin Architects tarafından tasarlanan santralin işletimi, Merkezi Kontrol Binası aracılığıyla yönetilmektedir. Binanın temel işlevlerinden biri, santrali kontrol etmek için teknolojik bir altyapı sağlamaktır. Çölün zorlu coğrafyasında, ufka doğru uzanan düz bir topografyada yeni enerji teknolojilerini temsil eden bir arayüz. 3,2 milyon güneş panelinin bir uzantısı olan bu arayüz, mevcut güneş panellerinden 40 metre uzakta ve aynı yönde, panellere gölge düşürmeyecek bir alanda konumlandırılmıştır.

Bina cephelerinin yüksek yansıtma seviyeleri sayesinde yapı, içinde bulunduğu coğrafyayla bütünleşmiştir. Cephe tasarımı, titiz bir enerji kullanımı sağlarken aynı zamanda binanın kimliğinin önemli bir parçasıdır. İki katmandan oluşan cephe, ana cepheye düşen radyasyonu en aza indirecek şekilde tasarlanmıştır. Yılın büyük bölümünde yüksek ısı maruziyetini engelleyen bu ikincil cephe, dört farklı şeffaflık seviyesinde 7.200 paslanmaz çelik panelden oluşmaktadır. Cephe tasarımı, coğrafi yön, çevreleyen alan ve optimum ışık gereksinimleri gibi parametrelere dayanırken, tekrarlanmayan, benzersiz bir desen yaratılmıştır. Yansıtıcı yüzeyi sayesinde malzeme renk değiştirerek gün boyunca çeşitli ışık koşullarında pasif bir kinetik deneyim sağlamaktadır. Bulutlu günlerde cephenin sınırları bulanıklaşmaktadır. Cephe sadece binanın bir parçası değil, aynı zamanda gökyüzünün de bir parçası haline gelmektedir. Gece çökerken, cephe tersine dönerek gündüz deneyimiyle tezat oluşturuyor ve geceleri iç mekanları ve avluyu ortaya çıkarıyor.

Tek katlı bu yapı, insan, doğa ve teknolojinin kesiştiği noktada farklı deneyimsel mekanlar sunuyor. Cephe çevre için yansıtıcı bir rol üstlenirken, iç mekan için şeffaf bir perde gibi yumuşak bir bariyer oluşturuyor. Sınırların belirsizleştiği fuaye alanı ziyaretçileri avlu cephesiyle karşılıyor. Kafeterya ve çok amaçlı salona kadar uzanan bu mekanlarda çeşitli organizasyonlara, etkinliklere, panellere ve atölyelere ev sahipliği yapabilecek şekilde tasarlanmış.

Cephe tasarımındaki benzer bir karşıt durum, binanın avlusunda da mevcut. Yapının merkezinde, bölgenin kurak dokusuna zıtlık oluşturan yemyeşil bir avlu konumlandırılmış. Minimum sulama ve bakım gerektiren endemik bitki türleriyle tasarlanan bu avlu, sürdürülebilir bir mikro iklim oluşturuyor. Avlu, sert iklim koşullarına karşı korunaklı bir dinlenme ve aktivite alanı işlevi görürken, binanın tüm sirkülasyon alanlarını ve mekan hiyerarşilerini belirliyor. Avlu, yapının çevresine yerleşen sirkülasyon alanlarını şekillendirirken, yapının özel ve ortak alanlarını ayırıyor.

Proje	Kalyon Karapınar 1.350 MWp GES - Merkezi Kontrol Binası
Mimar	Bilgin Architects
Alan	2778 m2
Yıl	2023
Yer	Konya, Türkiye
Fotoğraf	Egemen Karakaya